Forex piyasasına ilk kez giren biriysen, kaldıraç kavramı sana biraz karmaşık gelebilir. Ama aslında mantığı oldukça basit. Kaldıraç, sahip olduğun sermayenin üzerinde işlem yapmanı sağlayan bir sistem. Diyelim ki hesabında 100 dolar var ama 1:10 kaldıraç kullanıyorsun. Bu durumda 1000 dolarlık pozisyon açabilirsin. Yani on kat daha büyük işlem hacmine ulaşabiliyorsun. Bu sistemin cazibesi yüksek ama riskleri de göz ardı edilemez. Çünkü kazanç kadar zarar da aynı oranda büyüyor. Forex piyasasında birçok yatırımcı, kaldıracı doğru yönetemediği için zor durumlara düşebiliyor. Forex kaldıraç sistemi bu yüzden sadece fırsat değil, aynı zamanda ciddi bir sorumluluk da getiriyor.
Kaldıraç Kullanımında Karar Süreci Neye Göre Şekillenir?
Kaldıraç oranını seçerken herkesin karar süreci farklı işler. Kimisi kısa vadeli ve yüksek kazanç hedeflerken, kimisi temkinli ilerlemeyi tercih eder. Mesela 1:10 gibi orta düzey bir oran, hem riskin hem de potansiyel getirinin dengede olduğu bir seviyedir. 1:100 veya 1:500 gibi çok daha yüksek oranlar da piyasada yaygın ama bu seviyelerde işlem yapanların her hareketi büyük sonuçlar doğurabilir. Peki sen 1:10 oranıyla ne kadar kazanç ya da kayıp yaşayabilirsin? Diyelim ki EUR/USD paritesinde 100 dolarlık bir yatırım yaptın. 1:10 kaldıraçla 1000 dolarlık bir işlem açtın. Parite senin lehine 100 pip hareket ederse ciddi bir kazanç sağlarsın. Ama aynı hareket aleyhine gerçekleşirse, sermayenin önemli bir kısmı eriyebilir. Bu yüzden kaldıraç oranını seçerken sadece potansiyel kazancı değil, kaybı da göz önünde bulundurmak gerekir.
1:10 Kaldıraç Örneği Üzerinden Risk ve Getiri Dengesi
1:10 oranı aslında piyasaya yeni girenler için bir tür güvenlik çizgisi gibidir. Çok yüksek değil ama ciddi bir etki yaratabilecek seviyede. Bu oranla işlem açan biri, genellikle kontrollü risk almak isteyen yatırımcılardan oluşur. Gerçek bir senaryo düşünelim. USD/JPY paritesinde 1000 dolarlık işlem açıldı ve parite 50 pip yukarı gitti. Bu durumda yaklaşık 50 dolarlık net kazanç oluşur. Ama aynı parite 50 pip aşağı giderse, aynı tutarda zarar yazılır. Burada devreye stop-loss dediğimiz zarar kesme seviyesi girer. Kaldıraçla işlem yaparken bu tür güvenlik adımlarını atlamamak gerekir. Çünkü küçük dalgalanmalar büyük kayıplara neden olabilir. Bazı yatırımcılar psikolojik olarak bu tür kayıpları tolere edemez ve panikleyerek daha büyük hatalar yapar.
Kaldıraç Psikolojisini Anlamak ve Disiplinli Kalmak Neden Önemlidir?
Kaldıraç kullanırken sadece teknik analiz değil, psikoloji de devreye girer. Çünkü işlem hacmi büyüdükçe duygular daha da ağır basmaya başlar. Birkaç dolarlık hareket yerine onlarca dolarlık değişimler yaşandığında, yatırımcılar karar alma mekanizmalarında bozulma yaşayabilir. Bu yüzden özellikle yeni başlayanların öncelikle düşük kaldıraçla işlem pratiği yapması tavsiye edilir. 1:10 gibi seviyeler, strateji oturtmak için oldukça uygundur. Zamanla daha yüksek oranlara geçmek isteyenler olabilir ama bu geçişin plansız yapılması zarar getirebilir. Çünkü forex piyasasında her an her şey değişebilir ve anlık kararlarla büyük sermayeler tehlikeye girebilir. Bu yüzden her işlem öncesi bir plan, her plan içinde bir sınır olması gerekir. Gerçek kazanç sadece rakamlarla değil, doğru kararlarla da ölçülür.
